Chór Jutrzenka

W 1911r. dzięki zabiegom lokalnych działaczy leżącego nieopodal Nakła Śl., powołano do życia Polskie Towarzystwo Śpiewacze „Jutrzenka”. W początkowym okresie chór męski liczący 25 członków, prowadzony był przez Franciszka Żydka - skrzypka samouka. Choć liczba chórzystów systematycznie wzrastała, brak finansów na zabezpieczenie merytorycznej opieki nad nim, spowodował zawieszenie działalności . Jej wznowienie nastąpiło po I wojnie, aktu rejestracji Związku dokonano w 1919r.

Zespół pod dyrekcją Wilhelma Karcha brał udział w organizowanych śpiewaczych zjazdach, lokalnych uroczystościach, prowadził także działalność sceniczną. Jego repertuar zasadzał się przede wszystkim na pieśni polskiej - ceniona, popularna acz niełatwa w muzycznej interpretacji literatura moniuszkowska, stała się artystyczną wizytówką zespołu.

Wybuch II wojny światowej przerwał działalność polskich organizacji i towarzystw. Związek śpiewaczy i jego terenowe Okręgi
(w 1913r. dokonano podziału - „Jutrzenka” i inne zespoły działające na terenie powiatu tarnogórskiego znalazły się w Okręgu bytomskim) nakazem władz okupacyjnych zostały zlikwidowane. Eksterminacji poddano działaczy, zniszczeniu uległy zasoby dokumentacyjne.

Już w 1945r. podjęto próby reaktywacji działających w okresie międzywojnia struktur Okręgu, wśród nich znalazł się także chór mieszany „Jutrzenka”. Rok później zespół uczestniczył w pierwszym powojennym Zjeździe Okręgu tarnogórskiego, odnosząc artystyczny sukces.

W latach następnych obok organizacji akcji koncertowych, udziału
w przedsięwzięciach animowanych przez Oddział Śląski (w tym m.in. udział w obchodach Roku Moniuszkowskiego w 1958r.), wrócono do przedwojennych tradycji przedstawień teatralnych - z udziałem członków chóru wystawiano z dużym powodzeniem w Nakle Śl., jak też w ościennych miejscowościach m.in. Mickiewiczowską „Balladynę”.

Rok 1961 był czasem obchodów 50.lecia działalności zespołu, na taką okazję obok licznych koncertów dla społeczności miejskiej, zorganizowano jubileuszową uroczystość z udziałem zaprzyjaźnionych zespołów
w nakielskim parku.

Lecz po latach aktywności, z końcem tego samego roku, zespół zawiesił swoją działalność - powodem była malejąca liczba członków i jak można przypuszczać brak ważkiego, implikującego jego egzystencję elementu - finansowego zabezpieczenia.

Jednak przywiązanie do tradycji zespołowego śpiewania, którymi od półwiecza żyła społeczność Nakła Śl. sprawiło, że po niespełna 20. latach podjęto próby jego reaktywacji. Inicjatorami byli m.in. Grażyna Bentkowska (ówczesna dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury), Konrad Szołtysik, Henryk Młynek oraz Zenon Nowak. Pieczę muzyczną nad zespołem objęła Irena Róg, absolwentka katowickiej Akademii Muzycznej. Zaczął się kolejny, niezwykle dynamiczny okres w historii „Jutrzenki” nacechowany wytężoną pracą i licznymi artystycznymi sukcesami. Udział w X Festiwalu Polskiej Pieśni Chóralnej w 1985r. organizowanym przez Oddział Śląski PZCHiO, uznanie dla chórzystów i wyróżnienie dla dyrygentki, w następnych latach m.in. II nagroda w zawodach śpiewaczych Okręgu tarnogórskiego, I w VI Turnieju o Kaganek Tarnogórskich Gwarków.

Obchodzone kolejne jubileusze w 1986r. 75. lecia i pięć lat później 80. lecia, aktywność artystyczna wskazywała na - gdyby użyć terminologii medycznej - znakomitą kondycję zespołu. Prezentowany przez niego repertuar zasadzał się na klasyce chóralnej, w której nie zabrakło dzieł ambitnych, trudnych interpetacyjnie, wymagających wysokich kwalifikacji wokalnych i warsztatowych. Poziom artystyczny weryfikowany przez jurorów licznych konkursów śpiewaczych, w których zespół brał udział, lecz przede wszystkim przez publiczność, oceniany był bardzo wysoko - świadczą o tym liczne nagrody, wyróżnienia
i dowody uznania.

W kolejnym jubileuszowym 1996r. (85.lecie) jednym z wielu artystycznych przedsięwzięć „Jutrzenki” był udział w koncercie uświetniającym jubileusz kompozytorski znanego w kraju i za granicą Wojciecha Kilara, 40. lecie swojej działalności świętowała także TVP Katowice. Było to wydarzenie bez precedensu, które zapewne jego świadkom na długo zapadło w pamięć - zgromadzonej w Spodku publiczności liczący niemal 1.000 członków zespół chóralny, zaprezentował m.in. jeden z najbardziej znanych utworów jubilata o tytule „Exodus”.

W 1999r. batutę dyrygencką po Irenie Róg, która współpracowała z zespołem przez 15 lat naznaczonych wytężoną pracą nad repertuarem, budowaniem wysokiego poziomu artystycznych produkcji, przejęła Ewa Zug. W tym samym czasie chór odbył pełne wrażeń tournee, które wiodło przez Strasburg, Paryż do Poitiers. Koncertował tam pod dyrekcją Ireny Róg z udziałem także Ewy Zug.  Po powrocie chór rozpoczął pracę z Ewą Zug, kontynuując śpiewaczą działalność.

W jego dotychczasowej działalności, była to jedna z wielu zagranicznych podróży - wieloletnia współpraca
z zespołami z Orlowej Lutyni (Czechy), Singverein w Röttenbach, Bad Gleinchenberg (Niemcy), czy holenderskiej Sprang Capelle, owocuje licznymi, udanymi akcjami koncertowymi.

Rok 2000, to między innymi udział chóru w jubileuszu 90-lecia Oddziału Śląskiego Polskiego Związku Chórów i Orkiestr i 80-lecie Okręgu Tarnogórskiego PZCHiO.

Ponadto chór daje przygotowane przez Panią Ewę Zug koncerty słowno – muzyczne w kościołach w Nakle, Orzechu i Świerklańcu oraz nagrywa płytę CD dla potrzeb Radia Katowice w ramach konkursu o tytuł „Złotej Miejscowości” (Świerklaniec zdobywa  laur złotej miejscowości).

Pierwszy rok nowego tysiąclecia - 2001, chór rozpoczyna koncertami kolęd w kościele nakielskim i w Chełmie Śl. oraz przygotowaniami do swojego jubileuszu 90-lecia, ktory ostatecznie odbył się 14-lipiec 2001r.

Do ważniejszych wydarzeń lat 2002 – 2005 zaliczają się nieprzerwanie żywe kontakty z zaprzyjaźnionymi chórami polskimi i zagranicznymi oraz liczne koncerty w kraju i poza jego granicami.

Z powyższego wynika, że „Jutrzenka” nie tylko muzyką rozsławia gminę Świerklaniec i cały górnośląski region, ale także doprowadza do partnerskich kontaktów z władzami odwiedzanych miejscowości w kraju i za granicą.

Na przestrzeni lat 2002 – 2005 chór daje również wiele koncertów w Nakle i jego okolicach. Tradycyjnie są to koncerty kolęd, uświetnianie różnych jubileuszy: w 2005 r. 60-lecia Zespołu Szkół Agroekonomicznych i Ogólnokształcących w Nakle i 85-lecia LKS „Orzeł” Nakło, a także udział w imprezach organizowanych przez  tarnogórski okręg PZCHiO (m.in. 85-lecie Okręgu)   oraz uświetnianie święta kupców tarnogórskich. Szczególną oprawę miał koncert słowno - muzyczny w nakielskim kościele (26.10.2003 r.), przygotowany przez Panią Ewę Zug z udziałem solistki Anny Noworzyn, akompaniatorki Estery Josz i aktorki
Lidii Maksymowicz (słowo czytane) oraz „ Jutrzenki”.

Rok 2006 jest rokiem Jubileuszu 95-lecia chóru mieszanego „Jutrzenka”, który skupia się głównie na pracy nad repertuarem i na przygotowywaniu obchodów jubileuszu, ale nie rezygnuje całkowicie z koncertowania. Uczestniczy w styczniowym kolędowaniu w Stolarzowicach, w kwietniu wyjeżdża do Raciborza i daje koncert wspólnie z solistką Panią Anną Noworzyn (już absolwentką A.M.), w maju bierze udział w „Festiwalu Pieśni Maryjnych” w Opatowicach, a w czerwcu uświetnia mszę św. z okazji 100-lecia Domu Kawalera w Świerklańcu.

Jubileusz 95-lecia „Jutrzenka” obchodzi 8-go lipca 2006 r.

Na przestrzeni lat 2007 – 2008 chór pracuje nad poszerzaniem swojego repertuaru i szlifowaniem już poznanego. Pielęgnuje kontakty z chórami krajowymi i zagranicznymi, czego dowodem jest kolejny wyjazd do Holandii w kwietniu 2007r. „Jutrzenka” ma okazję o tej porze roku podziwiać w Holandii pola kwitnących jeszcze tulipanów. Oprócz koncertów w Sprang Capelle, przyjaciele z chóru „Excelsior” zaskakują ciekawym programem zwiedzania miejsc, których chór nie oglądał w czasie 1-go pobytu w 1995 roku.

Rewizyta chóru „Excelsior” ma miejsce we wrześniu 2007 r. – holenderski chór koncertuje w Nakle oraz w kościele p.w. św. Piotra i Pawła - Wisła Centrum. Zwiedza Wisłę i Szczyrk, gdzie ma okazję podziwiać przepiękne górskie widoki.

W roku 2007 oprócz styczniowego kolędowania, chór uczestniczy w uroczystościach poświęcenia kościoła w Zazdrości, bierze udział w Konkursie Pieśni Maryjnych w Kochłowicach, i w koncercie na festynie dla niepełnosprawnych i emerytów w Tarnowskich Górach. Ponadto nagrywa kolejną płytę CD dla potrzeb Radia Katowice w ramach konkursu „Złota ze Złotych miejscowości”. W styczniu 2008 r., „Jutrzenka” podejmuje chórzystów Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego z Wisły Centrum pod dyr. Marii Śliż, z którymi daje koncert kolęd w nakielskim kościele, po którym spotyka się na wspólnej biesiadzie w Ośrodka Kultury w Nakle. Z ważnych wydarzeń roku 2008 należy wymienić koncert wielkopostny w Raciborzu oraz zapoznanie chóru węgierskiego, który odwiedza w czerwcu’08 Zespół Szkół Rolniczych w Nakle Śl.

Lata 2009 – 2011 są latami szczególnymi, z uwagi na cykliczne wydarzenie kulturalne p.n. „ŚWIERKLANIECKIE SPOTKANIA CHÓRALNE”. Projekt zostaje opracowany przez Urząd Gminy Świerklaniec, który pozyskuje na ten cel dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Województwa Śląskiego. Polega on na organizowaniu przez U.G. Świerklaniec (przez kolejne 3 lata), muzycznej imprezy kulturalnej z udziałem 5-ciu amatorskich chórów z naszego regionu śląskiego oraz jednego chóru z kraju Unii Europejskiej, który w danym roku podejmuje  „Jutrzenkę”.

W maju 2009 r. odbywają się I-sze ŚSCh z udziałem śpiewaków z Francji, są to połączone dwa chóry: św. Jadwigi – Chorale Saint  Edwige z Montigny en Ostrevent oraz chór z pobliskiej Oubi. Nasz region reprezentują:  kameralny chór „Santarello” z Katowic pod dyr. Pani Iwony Bańskiej,  chór z Chełma Śl. pod dyr. P. Czesława Pitery, działający przy parafii p.w. „Trójcy Przenajświętrzej”,  chór męski „Piast” z Żyglina pod dyr. P. Oliwii Bentkowskiej,  chór „Lutnia” pod dyr. P. Henryka Klukowskiego, działający przy parafii p.w. Opatrzności Bożej w Katowicach Zawodziu oraz „Jutrzenka” pod dyr. P. Ewy Zug. Chór „Jutrzenka” pełni rolę gospodarza „Świerklanieckich Spotkań Chóralnych”, które trwają 4 dni, w czasie których odbywają się warsztaty szkoleniowe, prowadzone przez wykładowcę Akademii Muzycznej w Katowicach Panią dr Iwonę Bańską, codzienne koncerty chórów oraz na zakończenie jest organizowany koncert galowy z udziałem wszystkich chórów. Ponadto chór z Kraju Unijnego poznaje region śląski – chórzyści z Francji zwiedzają pobliskie Nakłu miejscowości oraz Beskid Śląski  - Ustroń i Wisłę.

Na II-gie Świerklanieckie Spotkania Chóralne - w maju 2010 r. – przyjeżdża zaprzyjaźniony chór z Niemiec, któremu towarzyszy Burmistrz Miasta Röthenbach Dieter Quast oraz przedstawiciele Rady Miasta. Z chórów śląskich bierze udział chór mieszany „Halka” z Kozłowej Góry p. dyr. Honorowego Dyrygenta Pana Józefa Nowaka oraz chóry z Tarnowskich Gór: chór mieszany „Kolejarz” p. dyr. Pani Izabeli Lysik-Różańskiej, chór mieszany  „Canzona” i chór męski „Nowowiejski” p. dyr. Pana Adama Szeligi. Chórem  „Singverein Fröhsinn” z Niemiec dyryguje Wolfgang Junga. Warsztaty prowadzi ponownie Pani Iwona Bańska, w ramach których przygotowuje utwór „Życzenie” Fryderyka Chopina, wykonany przez wszystkie chóry w czasie koncertu galowego.

Do ważnych dla chóru wydarzeń lat 2009-2010 należą także występy uświetniające Wojewódzkie Dożynki w Świerklańcu (08.2009 r.) oraz 100-lecie Śląskiego Związku Chórów i Orkiestr (05.2010 r.), a także udział w konkursie kolęd w Tychach.  Ponadto we wrześniu 2009, w ramach projektu „Świerklanieckie Spotkania Chóralne”, „Jutrzenka” odwiedza miejscowość Röthenbach w Niemczech, a w 2010 udaje się na Litwę do miejscowości Troki, w której działa Zespół „Troczanie” – reprezentanci Kraju Unijnego, biorącego udział w III Świerklanieckich Spotkaniach Chóralnych w roku 2011.

Rok 2011 jest dla „Jutrzenki” rokiem obchodów Jubileuszu 100 – lecia powstania chóru. Działalność chóru „Jutrzenka” i jubileuszowe obchody są możliwe dzięki ogromnemu wsparciu ze strony Urzędu Gminy Świerklaniec, Starostwa Powiatowego w Tarnowskich Górach i firm oraz  sympatyków pieśni chóralnej, prowadzących działalność gospodarczą.

2-3 czerwca 2012 -  odbyły się IV Świerklanieckie Spotkania Chóralne. Przeżywaliśmy twórczość chóralną poprzez występy chóru "Zaolzie" z Orłowej - Lutyni oraz zaproszonych do udziału chórów z naszego regionu śląskiego, mianowicie: chór „HEJNAŁ” ze Strzebinia, chór „SIENKIEWICZ” z Miasteczka Śl., chór „MONIUSZKO” z Tarnowskich Gór,
Podobnie, jak poprzednimi laty, dla zaproszonych chórów odbyły się warsztaty szkoleniowe prowadzone przez
Panią Iwonę Bańską – wykładowcę Akademii Muzycznej w Katowicach. Zwieńczeniem spotkań chóralnych był wspólny koncert wszystkich chórów biorących udział w IV ŚSCh, który się odbył 3 czerwca w zabytkowym kościółku w Parku w Świerklańcu.

 05 lipca 2012 – naganie płyty CD  „Fiat Pax” w kościele w Nakle Śląskim z udziałem publiczności.

 2013.W Radiu Katowice odbyła się promocja nagranej przez "Jutrzenkę" płyty CD, połączona z wywiadami z przedstawicielami chóru: dyrygentem Panią Ewą Zug oraz d-hem Wojciechem Odrzywolskim i d-hną Heleną Karch.

 V Świerklanieckie Spotkania Chóralne (20-21 04 2013) z udziałem 3-ch chórów tarnogórskiego okręgu ŚZChiO, mianowicie: LUTNIA z Koszęcina, SONATA z Kalet i HARFA Radzionków.

 Pobyt w Orłowej Lutyni (27-28 04 2013) na zaproszenie chóru "ZAOLZIE" obchodzącego jubileusz 90-lecia w ramach którego  "Jutrzenka" także się zaprezentowała ze swoim repertuarem.
 W drugim dniu uświetniliśmy mszę św. w kościele w Karwinie i daliśmy tam krótki koncert. Pojechaliśmy także w tym dniu
do miejscowości p.n. Hradec nad Morawicą – położonej 8 km na południe od Opawy.  Tam zwiedziliśmy przepiękny zamek,
który od 1777 r. należał do hrabiów LICHNOWSKICH (opuścili zamek w roku 1945, udając się do Brazylii, gdzie założyli plantacje tabaki). Na przełomie XVI i XVII wieku zamek gotycki przebudowano na renesansowy pałac. W Hradcu gościli Bethowen, Liszt i Paganini. W XIX wieku dokonano zmian wyglądu tzw. Białego Pałacu. Dobudowano zespół Czerwonego Pałacu.
 
 Pod koniec roku 2013 powstał długo oczekiwany projekt strony internetowej. Stało się to dzięki dodatkowym działaniom i wsparciu finansowemu d-hny Grażyny Bentkowskiej. Strona ruszyła z początkiem 2014 roku. (http://www.chorjutrzenka.pl/).

Od 10 do11 maja 2014 odbyło się cykliczne wydarzenie kulturalne - VI Świerklanieckie Spotkania Chóralne z udziałem chórów regionu śląskiego, organizowane przez Gminny Ośrodek Kultury w Świerklańcu z siedzibą w Nakle Śl. W spodkaniach  wzięły udział: chór HALKA z Kozłowej Góry i 2 chóry chorzowskie - chór  GWIAZDA i chór CANTATE.

03.08 2014 - udział "Jutrzenki" w imprezie p.n. "OFF Festiwal'2014" na zaproszenie Dyrektora Artystycznego festiwalu Artura Rojka, któremu grupa chórzystów towarzyszyła na scenie w utworze BEKSA.

Wyjazd integracyjno-szkoleniowy chóru w rejon Sudetów wschodnich (20-21 09 2014) - obręb masywu Śnieżnika. Chór zwiedził Jaskinię Niedźwiedzią w Kletnie  Zakwaterowanie miało miejsce w Ośrodku Wczasowym Sorrento w miejscowości Marianówka, u podnóża Góry Iglicznej, na której znajduje się  Sanktuarium Matki Boskiej Śnieżnej. W drugim dniu pobytu chór uświetnił swoim śpiewem mszę św. w miejscowości Wilkanów. W drodze powrotnej chórzyści zatrzymali się w Międzygórzu - miejscowości zwanej perłą Sudetów.